Narsistle nasıl baş edilir?

Bir Narsistle Yaşamak Zorunda Kalanlar İçin Hayatta Kalma Rehberi 

Bir narsistle karşı karşıya olduğumuzu anladıktan sonra ilk hedefimiz mutlaka ondan uzak durmak olmalı. Ancak bunu hayata geçirmek her zaman, herkes için kolayca mümkün olamayabiliyor. Gitmek ve kalmak arasındaki ikilemde kaldıysak kafamızdan çoğunlukla şu sorular geçer: "Gitmek bir seçenek ama onunla kalma alternatifini seçersem durumla nasıl baş edebilirim? Onunla yaşamanın, birlikte olmanın hiç mi yolu yok? Zaman içinde değişir mi?"

Narsistle baş etmeyi deneme yolunu seçtiyseniz, dolayısıyla oyunda kalma kararını verdiyseniz, bu karar öncesinde ve sonrasında dikkat etmeniz gerekenleri yazıda açıklamaya çalıştım. 

Onunla asla gerçek bir ilişki kuramayacağınızı kabul edin

Öncelikle şunu anlamakta fayda var. Duygusal bağ kurmayı gerektiren sağlıklı ve gerçek bir ilişki (arkadaşlık, evlilik, sevgililik, ebeveynlerle ilişkiler vs) temelinde güven ve sevgiye dayanmalıdır.  Narsistik kişilik bozukluğu olan kişilerle ilişkilerde bu temeller yoktur. Bu durumda onunla asla ihtiyacınız olan güven ve sevgi alışverişini içeren gerçek bir ilişki kuramayacaksınız. Bunu kabul etmek zorundasınız çünkü onunlayken ne yaparsanız yapın başka bir alternatif yok.

Gitmek mi kalmak mı tekrar düşünün

Neden kalmak istiyorsunuz? Sadece duygusal bağınız sebebiyle mi, alışkanlık mı, yoksa aile üyeniz olduğu için mi veya maddi sebepler mi var? Aslında bir kişiyi narsiste bağımlı yapan sebep çoğunlukla duygusaldır. Diğer konular bahanedir. Narsist sizdeki eksiği, zaafı görüp bunu ustaca kapatır,  sizi kendine bağımlı kılar ve onsuz yapamayacağınızı, onun var olmadığı durumla kendi kendinize baş edemeyeceğinizi size düşündürtür. Fakat bu tamamen bir illizyondur.

Gitmek ve kalmak arasında kalan insanlar ise narsisti değiştirmeye çalışırlar. Böyle bir ihtimal yok arkadaşlar. Ya onu olduğu gibi kabul edip kalacaksınız ya da gideceksiniz.

Gitmeye henüz hazır değilseniz…

Narsistle kalmaya karar verdiyseniz onunla iletişim içindeyken sürekli bir manipulasyona maruz kalacağınızı bilin. Narsist sizi sürekli değersiz hissettirir, sizi eleştirir, önemsiz olduğunuzu düşündürtür, iyi yönlerinizi kıskanıp sizi aşağı çekmeye çalışır. Bize bu kadar olumsuz duygular besleyen birinin neden bizimle olduğuna bir anlam veremeyiz. Çoğu insan bu noktada çaresiz kalarak “yine de beni seviyor herhalde” diye düşünür. Bu şekilde olayı mantıklı hale getirip beynini rahatlatmaya çalışır. Ancak sevdiğine dair de ortada elle tutulur bir işaret yoktur. Çünkü sevmemektedir. Sevmese uzak durmaz mıydı? Durmazdı. Çünkü narsistler patolojik olarak sevmedikleri insanlardan uzak durmazlar. Onlar sevip sevmemeye bakmazlar. Onların sadece itip kakacakları, kendilerinin hissetmekten kaçındığı bütün olumsuzlukları yükleyebilecekleri bir hamala ihtiyaçları vardır. Bu x kişi olur y kişi olur onun için fark etmez. Siz veya bir başkası mutlaka bu şekilde davranacakları birinin yanlarında bulunmasını isterler. Size özel bir anlam yüklemezler. Bastırdıkları, hissetmekten kaçındıkları kendilerine yönelik olumsuz duyguları yansıtacakları bir taşıyıcıya ihtiyaç duyarlar. Yakın ilişki içinde ona saplanıp kaldıysanız bu kişi siz olursunuz.

Gidecek gücü henüz kendimizde bulamıyorsak gördüğümüz zararı minimuma indirmek için neler yapabiliriz?

Narsistle olan ilişkinizde onun patolojisi gereği sürekli tehdit altında ve diken üstünde olacaksınız. Bu durumda onun vereceği zararı en aza indirmek için;

• Asla hiçbir şey için ona yalvarmayın. İstediğiniz bir şeye hayır dediyse uzatmayın. Hiçbir faydası olmaz. Sessizce bekleyin konuyu daha doğru bir zamanda tekrar gündeme getirin. Stratejik olun.  

• Ondan sevgi beklemeyin. Seviyor rolünü başlarda iyi oynar, siz ona bağlandıktan sonra geçmiş olsun. Sevgi görmek gibi beklentileriniz olmamalı.

• Hiçbir şey hakkında ona uzun uzun açıklamalar yapmayın, uzun mesajlar yazmayın. Doğru düzgün cevap vermez ve hatta okumaz/dinlemez.

• Hiçbir konuda sizi anlamasını ve hak vermesini beklemeyin.

• Söylediği hiçbir şeyi doğru kabul etmeyin. Her şey yalan olabilir.

• Ona güvenip bir yola girmeyin, risk almayın.

• Onun için fedakarlıklarda bulunmayın. Kızsa bile sessiz kalın ama ekstra verici olmayın.

• Herhangi bir sorunu onla mantık çerçevesinde çözmeyi beklemeyin.

• Herhangi bir konuda kabahatinizin olmadığını ona anlatmaya çalışmayın. Boşuna efor sarf edersiniz.

• Sorun çıkarmaya veya suçlamaya başladığında ona karşılık vermeyin, evet öyle haklısın diyin ve uzaklaşın. Onunla polemiğe girmeyin.

• Bir şeyler yaparak onun gözünde değer kazanmaya veya kendi değerinizi ona ispatlamaya çalışmayın çünkü bu mümkün değil. Mecnun olup dağları delseniz, “bunu mu deldin dele dele, Ağrı dağını delmen gerekirdi” der misal.

• Duygularınızı ona ifade etmeyin ve asla onun gözünün önünde yaşamayın. Ne yaparsanız yapın hissettiklerinizi anlamıyorlar.  Anne babanızın ölümüne üzülmenizi bile tam olarak anlayamazlar o durumda bile kendilerine ilgi göstermenizi beklerler. Dolayısıyla onunla duygusal paylaşımlarda bulunmaya çalışmak sizi yaralar.

• Onu sorgulamayın ve mümkün olduğunca soru sormayın. Çünkü alacağınız cevap ya yalan olur ya da sessizlik.

• Ondan normal insanlar gibi davranmasını beklemeyin, başkalarıyla onu kıyaslamayın. Normal insan davranışlarında kurduğunuz mantıksal çıkarımlar, sebep sonuçlar bu ilişkide geçerli değil.

• Hiçbir konuda ondan yardım beklemeyin. Hasta olduğunuzda yanında olması, parasız veya işsiz kaldığınızda destek olması vb gibi beklentileriniz olmasın

• Davranışlarıyla ilgili mantıksal çıkarımlar yapmaya çalışmayın

• Sadakat beklemeyin. Onun gözünde tek ve özel bir kişi olmayı beklemeyin. Ne yaparsanız yapın bu olmayacak.

• Eğer ortak bir hayatınız varsa evinize giren paranın mantıklı ve adil şekilde harcanmasını veya birikmesini beklemeyin. Para konusunda tamamen bencil ve tutarsızdır. Sizin olan her şeyi ister, kendininkini canı istediği gibi harcar. Canı size para vermek de isteyebilir, sizi borca sokmak da. Burada ondan istikrarlı bir tutum beklemeyin.

• Sizi manipule ettiğini anladığınızda etkilendiğinizi belli etmeyin

• Asla değişmesini beklemeyin ve onu iyileştirmeye çalışmak adına efor sarf etmeyin

• Yaralı yerlerini kaşımayın. Değersizlik hissi çok yüksektir. En ufak bir şeyde kendini değersiz hissettiğinde size bunu ödetir.

• Onu ya bu şekilde olduğu gibi kabul edin ya da ne pahasına olursa olsun ortamı geri dönüşü olmayacak şekilde terk edin